“Putin atəşkəsi rədd edib..?”
…Deməli, Rusiya lideri Vladimir Putin çərşənbə axşamı ilk dəfə olaraq Ukraynanın enerji infrastrukturuna zərbələri məhdudlaşdıracaq atəşkəsə razılaşıb. Bununla belə, o, cəbhədə tam hüquqlu barışıqdan imtina edib.
SİA-nın məlumatına görə, bunu The New York Times yazıb..?
Prezident Donald Trampla iki saatlıq telefon danışığı zamanı Rusiya lideri ABŞ və Ukraynanın təklif etdiyi daha geniş 30 günlük atəşkəs razılaşmasını rədd edib.
Bu o deməkdir ki, mülki şəxslərə, şəhərlərə və limanlara hücumlar davam edəcək. Bununla belə, hər iki tərəf enerji infrastrukturuna zərbə vurmağı dayandırarsa, bu, Ağ Evin sülhə doğru ilk addım kimi gördüyü üç illik müharibədə hücumlara son qoymaq üçün ilk qarşılıqlı addım olacaq.
Eyni zamanda, bəzi yüksək səviyyəli administrasiya rəsmiləri etiraf ediblər ki, Putin sülh danışıqlarında iştirak etmək üçün yalnız minimal addımlarla razılaşaraq, ancaq döyüş meydanında üstünlüyünü qoruyub saxlayaraq ayaqlarını sürükləyə bilər.
Enerji obyektlərinə edilən hücumların dayandırılması təkcə onun enerji şəbəkəsinə hücuma məruz qalan Ukraynaya deyil, həm də Rusiyaya sərf edir: Ukrayna Rusiyanın dərinliklərində yerləşən neft və qaz obyektlərinə əhəmiyyətli zərbələr vuraraq, Kreml üçün mühüm gəlir mənbələrini təhlükə altına qoyub.
…Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski enerji zərbələri ilə bağlı atəşkəsə hazır olduğunu bildirib, lakin vurğulayıb ki, Ukrayna Rusiyanın enerji sisteminə hücumlarına cavab vermədən qala bilməz. O əlavə edib ki, Rusiya Ukraynanın enerji infrastrukturuna zərbələr endirməyi dayandırmalıdır, lakin bu pozularsa, Ukrayna cavab vermək məcburiyyətində qalacaq. Zelenski həmçinin deyib ki, Putin tam atəşkəs təklifini faktiki olaraq rədd edib və Rusiyanı Ukraynanın şərqindəki Sumi şəhərindəki xəstəxananın dağıdılması da daxil olmaqla hücumları davam etdirməkdə ittiham edib.
Kreml və Amerika mənbələrinin bildirdiyinə görə, Putin təkid edib ki, uzunmüddətli sülh yalnız Kiyevin son üç ildə ABŞ və müttəfiqlərindən Ukraynaya aldığı bütün xarici hərbi və kəşfiyyat yardımlarının kəsilməsi ilə mümkün olacaq.
Tramp və vitse-prezident J.D.Vens ABŞ-ın Ukraynaya dəstək üçün xərclədiyi böyük məbləği tənqid ediblər, lakin Ağ Ev danışıqların bu hissəsinin təfərrüatlarını açıqlamayıb.
Eyni zamanda, Ağ Ev 2014-cü ildə Krımın ilhaqından başlayaraq Rusiyanın Ukraynanın bəzi hissələrini ələ keçirdikdən sonra saxlaya biləcəyi ərazilərlə bağlı hər hansı konkret razılaşmanı açıqlamayıb.
…Nəşr yazır ki, söhbətin nəticəsi Trampın ictimai nikbinliyinə baxmayaraq, Rusiya ilə tez bir zamanda barışacağına dair ümidlərinə uyğun gəlmir.
Danışıqlar iki lider arasında görüşün şərtlərinin dəqiq tərifini və ya müharibənin dayandırılması üçün ümumi prinsiplərin müzakirəsini təmin edə bilməyib.
Bununla belə, müəyyən “xoşməramlı jestlər” edilib: Putin 23 ağır yaralı ukraynalı əsgəri azad etməyə və Ukrayna ilə əsir mübadiləsi aparmağa hazır olduğunu bəyan edib.
Kremlin məlumatına görə, tərəflər bu ayın sonunda hər tərəfdən 175 məhbusun mübadiləsi barədə razılığa gəliblər. Kreml Putinin atəşkəs ideyasını dəstəklədiyini, lakin yenə də Ukrayna üçün qəbuledilməz olan şərtləri, xüsusən səfərbərliyin və yenidən silahlanmanın dayandırılması tələbini irəli sürdüyünü bildirib.
Bu fonda Tramp hazırda Rusiyanın nəzarətində olan Zaporojya atom elektrik stansiyasının taleyinin mümkün müzakirəsinə ümid etdiyini bildirib, baxmayaraq ki, Kreml və Ağ Ev öz bəyanatlarında bu məsələyə toxunmayıb.
Bu arada Vaşinqton və Moskva münasibətlərin normallaşdırılması imkanlarını, həmçinin enerji sektorunda əməkdaşlığı müzakirə ediblər. Tramp həmçinin amerikalı və rusiyalı oyunçuların iştirakı ilə xokkey turnirlərinin keçirilməsi ideyası ilə razılaşıblar.
…Və Ukrayna rəsmiləri üç əsas tələb irəli sürüblər: Kiyev Rusiya işğalını tanımır, neytral statusa razı deyil və silahlı qüvvələrinin sayını azaltmamalıdır.
Razılıq əldə olunarsa, təhlükəsizlik zəmanəti də tələb ediblər. Zelenski vurğulayıb ki, Ukrayna Rusiyanın şərtləri ilə razılaşa bilməz və heç bir işğal olunmuş ərazini tanımır.
Əli Babayev
