Dünya

Nüvə tullantıları anbarının yaxınlığında yeni bakteriya növləri kəşf edilib


…Tədqiqatçıların tapıntılarına görə, Udmurtiyada aşkar edilmiş mikroskopik orqanizmlər potensial olaraq çirklənmiş suyun təmizlənməsi proseslərini yaxşılaşdırmaq üçün istifadə edilə bilər.

Soyuq qrunt sularında yerləşən uran tullantıları anbarlarının yaxınlığında dörd növ bakteriya müəyyən edilmişdir. Mütəxəssislərin fikrincə, bu mikroorqanizmlər ammonium və nitrit ionlarını udmaq, onları neytral molekulyar azota çevirmək qabiliyyətinə malikdir.

SİA-nın məlumatına görə, Journal of Environmental Management jurnalında bildirildiyi kimi, bu “zibilçilər” anammox bakteriyaları kimi tanınır.

Əvvəllər anammox bakteriyalarının yeraltı ekosistemlərdə əhəmiyyətli rol oynamadığı fikri üstünlük təşkil edirdi. Bununla belə, son tədqiqatlar göstərdi ki, çirklənmiş yeraltı sularda bu mikroorqanizmlərin populyasiyası nəinki müxtəlif, həm də faydalıdır.

Onlar ilk dəfə 20-ci əsrin sonlarında tanındılar və o vaxtdan bəri sənayedə, xüsusən də müxtəlif çirkləndiricilərin çirkab sularının təmizlənməsi sistemlərində tətbiq tapdılar.

Qeyd edək ki, Udmurtiyadakı uran şlamı Qlazov şəhəri yaxınlığında ChMZ-nin fəaliyyəti nəticəsində yaranan radioaktiv tullantıların basdırıldığı yerdir.

Bu anbarlar 1960-cı illərin ortalarında dolmağa başlayıb. Aşkar edilmiş bakteriyalar sənayedə tələb oluna bilər, çünki onlar genomlarının xüsusiyyətlərinə görə aşağı temperaturlara davamlıdırlar, həmçinin həll olunmayan dəmir və ya manqan oksidlərini azaltmağa qadirdirlər.

“Science” nəşrinin verdiyi məlumata görə, onların bir çoxunda karbamidin utilizasiyasına və sulfatların və nitratların azaldılmasına cavabdeh olan genlər aşkar edilib.

Əli Babayev