…Geoloqlar yerin daxili hissəsində seysmik vibrasiyaların paylanmasını öyrənərək, Sakit okean litosfer plitəsinin altında yerləşən nəhəng formasiyaları aşkar ediblər.

Mozaika kimi, yer qabığı da okeanların altında daha massiv, qitələrin altında isə daha nazik olan litosfer plitələrindən ibarətdir.

Mantiyanın hərəkəti ilə idarə olunan bu plitələr davamlı olaraq, bəzən subduksiya kimi tanınan bir prosesdə bir-birinin altında sürüşür. Bu sahələr mantiyaya batdıqca nisbətən daha sıx maddənin amorf qruplarına çevrilirlər.

SİA-nın məlumatına görə, geoloqlar zəlzələləri təhlil edərək qədim, batmış plitələrin bu qalıqlarını müəyyən edir və izləyirlər: seysmik dalğaların sürəti ətraf mühitin sıxlığı, temperaturu və mineral tərkibindən asılı olaraq dəyişir.

Bütün “basdırılmış” qədim plitələrin ümumi bir xüsusiyyətə malik olduğunu düşünmək məntiqli olardı: onlar subduksiya zonalarının yaxınlığında yerləşirlər və çətin ki, maddənin ümumi kütləsində fərqlənməz hala gəlməzdən çox uzaqda “üzə bilsinlər”.

Bununla belə, ETH Zuriç və Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun tədqiqatçıları Scientific Reports jurnalında seysmik dalğalara əsaslanan tədqiqatın nəticələrini dərc ediblər.

Məlum olub ki, Sakit okean plitəsinin altında, mantiyanın min kilometrə yaxın dərinliyində hər yerdə nəhəng strukturlara rast gəlinir ki, onların subduksiya zamanı batmış tektonik plitələrin qalıqları olması ehtimalı azdır.

Bu kəşf elm adamlarına Yerin quruluşunu öyrənməkdə maraqlı yeni problem təqdim edir.

Nazlı Almuradova