…Baykal Neytrino Teleskopu ilk dəfə olaraq son dərəcə yüksək enerjiyə malik neytrinoları qeydə alıb və onların mənbəyi Qalaktikamızın daxilində olan cisimlərdir.

SİA-nın məlumatına görə, bu kəşf barədə “The Astrophysical Journal”da dərc olunan məqalədə bildirilir.

Neytrinolar praktiki olaraq maddə ilə qarşılıqlı təsir göstərməyən elementar hissəciklərdir. Onlar ulduzlardan və planetlərdən sərbəst keçir və yalnız nadir hallarda digər hissəciklərlə toqquşur.

Belə qarşılıqlı əlaqəni qeydə almaq olduqca çətindir, ona görə də onları müşahidə etmək üçün nəhəng yeraltı və sualtı qurğulardan, məsələn, Baykal Teleskopu istifadə olunur.

O, Baykal gölünün 1300 metr dərinliyində quraşdırılıb. Təxminən 4700 optik sensor neytrino su molekulları ilə toqquşduqda baş verən və suda işıqdan daha sürətli hərəkət edən muon əmələ gətirən Çerenkov radiasiyası adlanan işığın yanıb-sönməsini izləyir.

Rusiya teleskopunun qeydə aldığı siqnal ən nadirlərdən biridir.

Bir il ərzində 10-15-dən çox belə neytrino tutula bilməz. Və daha önəmlisi odur ki, bu dəfə hissəciyin mənbəyi Süd Yolu daxilində lokallaşdırılıb.

Bu kəşf neytrino astronomiyasının gənc sahəsinə mühüm töhfə oldu. İndiyə qədər elm adamları yalnız ultra yüksək enerjili neytrinoları Qalaktikamızdan çox uzaqlarda yerləşən yerdən kənar mənbələrlə əlaqələndirə bildilər.

Yeni məlumatlar Süd Yolunun tam mərkəzində pulsar və ya fövqəlnova qalıqları kimi güclü obyektlərin mövcudluğuna işarə edir.

Əli Babayev