Dünya

“Avropa Rusiyanı zəiflətməlidir, onu saxlamamalıdır…”





Brüssel qətiyyətlə hərəkət etməlidir…



…Avropa İttifaqı Kremlin təsirini zəiflətmək üçün lazım olan hər şeyə malikdir, lakin o, öz imkanlarından tam şəkildə istifadə etmir.

SİA-nın məlumatına görə, Avropa İttifaqı Təhlükəsizlik İnstitutunun direktoru Stiven Everts “Rusiyanın gücsüzləşdirilməsi: Avropa İttifaqı Kremlə necə müqavimət göstərə bilər” adlı hesabatın müəllifi belə qənaətə gəlib. Politico yazır ki, o, Rusiyanı təkcə tutmaq deyil, həm də “zəiflətmək” strategiyasını təklif edir, yəni onun Avropa maraqlarına zərər vurmaq qabiliyyətini tədricən azaltmaq…

…Rusiya hələ də qlobal təhlükə yaratsa da, amma iqtisadi, demoqrafik və diplomatik baxımdan mövqelərini itirir.

Çinlə tərəfdaşlıq birtərəfli olur və qlobal cənubdakı ölkələr Moskvanın geosiyasi oyunlarında oyunçu olmaqdan getdikcə daha çox imtina edirlər. Rusiya seçkilərə müdaxilədən tutmuş Afrika və Yaxın Şərqdə sabitliyi pozmağa kimi çevikliyinə görə təhlükəli olaraq qalır.

Avropa İttifaqı qətiyyətlə hərəkət etməlidir. Prioritet vəzifələrdən birinin “kölgə donanması”na – Avropa sularından neft daşımaqla sanksiyalardan yan keçən Rusiya tankerlərinə qarşı mübarizə olduğu bildirilir.

İttifaq belə gəmiləri ətraf mühitin mühafizəsi qaydalarını pozduqları və ya sığortasız işlədikləri halda həbs edə bilər və etməlidir. Bunlar Putinin döyüş maşınına iqtisadi zərbə vurmağa kömək edəcək qanuni hərəkətlərdir.

Hərbi sahədə Avropa İttifaqı nüvə şantajından qorxmağı dayandırmalı və Kremlə cavab vermək üçün vaxtından əvvəl açıq bəyanatlar vermədən Ukraynaya yardımını – xüsusən də silah və pilotsuz təyyarələr şəklində – gücləndirməlidir.

Çinə münasibətdə Avropa İttifaqı iqtisadi rıçaqlardan daha fəal istifadə etməlidir: investisiya nəzarətini gücləndirməli, ikili istifadə texnologiyalarının ixracını məhdudlaşdırmalı və Pekinin Ukraynanın suverenliyi ilə Rusiya təcavüzünü dəstəkləməsi ilə bağlı sözləri arasındakı ziddiyyəti vurğulamalıdır.

…İnformasiya müharibəsinə xüsusi diqqət yetirilir. Rusiya uğurla təbliğat aparır, demokratik təsisatlara inamı sarsıdır. Avropanın cavabı sistemli olmalıdır: strateji kommunikasiyaları gücləndirmək, müstəqil medianı dəstəkləmək, həssas bölgələrdə və yerli dillərdə işləmək. Nəhayət, Avropa İttifaqı regional proseslərdə daha dərindən iştirak etməlidir: Balkanlarda islahatçıları dəstəkləmək, Afrika və Hind-Sakit Okean regionunda tərəfdaşlıqları gücləndirmək, təkcə hökumətlər və bizneslərlə təmaslardan kənara çıxmaq – vətəndaş cəmiyyəti və gənc liderlərlə əlaqələr qurmaq. Söhbət bəyanatlardan yox, konkret hərəkətlərdən gedir. Kreml artıq bu oyunu oynayır – indi Avropa daha yaxşı oynamalıdır.

Əli Babayev