Dünya

Qiymətli metalların Yerin bağırsaqlarında necə yarandığı aşkar edilib…


Təbiətdə dərc olunan yeni araşdırma planetimizin dərinliklərində baş verən az öyrənilmiş proseslərə işıq salır. Geofiziklərin hesablamalarına görə, qızıl da daxil olmaqla, qiymətli metalların dünya ehtiyatlarının 99,99 faizdən çoxu Yerin metal nüvəsində cəmləşib.

Təxminən 3000 kilometr qalınlığında qaya təbəqəsinin altında gizlənib. Lakin son müşahidələr onu deməyə əsas verir ki, bəzi nadir elementlər dərin yerləşmələrinə baxmayaraq, təbii olaraq yer səthinə yaxınlaşmağa qadirdir.

SİA-nın məlumatına görə, Göttingen Universitetinin alimləri Havay adalarından gələn vulkanik lavada platin qrupuna aid nadir metal olan ruteniumun izlərini qeydə alıblar.

Təhlillər göstərib ki, tapılan rutenium mantiyanın dərinliklərindən əmələ gəlib və vulkanik fəaliyyət nəticəsində səthə çıxarılıb.

Nəcib metalların konsentrasiyası nüvədən yuxarı mantiyaya qədər kəskin şəkildə azalsa da, bəzi ərazilərdə, məsələn, Havay bazaltlarında ruteniumun miqdarı gözləniləndən xeyli yüksək idi.

Tədqiqat təsdiq edir ki, planetin dərinliklərində baş verən proseslər onun strukturunu dəyişməkdə davam edir, həm də qiymətli elementləri yuxarı təbəqələrə – birbaşa səthə qədər daşımağa qadirdir.

Nazlı Almuradova