…Rusiya iqtisadiyyatı tənəzzül astanasında ola bilər.

…Yüksək tezlikli məlumatlar… Rusiya iqtisadiyyatının durğunluqdan korreksiyaya, ola bilsin ki, tənəzzülün başlanğıcına keçid əlamətlərini nümayiş etdirdiyini göstərir.

SİA-nın rus saytlarından əldə etdiyi məlumata görə, bunu hakimiyyətə yaxın olan Makroiqtisadi Təhlil və Qısamüddətli Proqnozlaşdırma Mərkəzinin analitiki Dmitri Belousov bildirib.

Onun fikrincə, bu qənaət ayrı-ayrı sektorların (sənaye, nəqliyyat, tikinti) dinamikası və “son tələbin ən mühüm komponentləri: investisiyalar, əhalinin istehlakı və malların ixracı ilə bağlı artan problemlər”lə təsdiqlənir.

Bundan əvvəl Makroiqtisadi Təhlil və Qısamüddətli Proqnozlaşdırma Mərkəzi mülki malların istehsalının azaldığını qeyd edib: ümumilikdə sənaye durğunluqdadır, artım hərbi-sənaye kompleksinə aid olan sahələrdə cəmləşib, qalan yerlərdə isə birinci rübdə istehsal azalıb.

Mart ayında mülki istehsal 2023-cü ilin aprelindən bəri ən aşağı səviyyəyə düşüb. İndi söhbət təkcə mülki sənayedən deyil, bütövlükdə iqtisadiyyatdan gedir.

…Formal olaraq əsas kapitala investisiyaların artımı hətta sürətlənib, Belousov qeyd edir, lakin biz çox güman ki, ilin sonunda mövsümi normadan kənara çıxan iri tikinti layihələrinin istismara verilməsindən danışırıq. Real sərmayəni mart ayında bir il əvvəlki səviyyənin 91 faiz səviyyəsində qiymətləndirilən investisiya mallarının tədarükü ilə qiymətləndirmək olar. Yerli maşın və avadanlıqların tədarükü bir il əvvəllə müqayisədə 14 faiz azdır. İqtisadiyyatda investisiya fəallığının intensivliyində kəskin azalma var…

Bütövlükdə əhalinin istehlakı yavaş-yavaş azalmaqda davam edir. İstehlak bazarının bütün əsas seqmentlərində oxşar mənzərə (durğunluq və ya cüzi azalma) müşahidə olunur. Yüksək faiz dərəcələri və tam qeyri-müəyyənlik – müharibə, rublun məzənnəsi, məzənnə ilə – iqtisadiyyatın böyüməsinə mane olur.

Belousov, Rosstat tərəfindən sorğu edilən müəssisələr tərəfindən ən çox qeyd olunan istehsal sənayesində artım məhdudiyyətlərini əhəmiyyət sırasına görə sadalayır.

Əsas amil iqtisadi vəziyyətin qeyri-müəyyənliyi, ardınca daxili bazarda tələbin olmaması və kreditlər üzrə yüksək faiz dərəcələri və nəhayət, kadr məhdudiyyətləri…

Soyutmanın başqa bir göstəricisi əksər sənaye sahələrində potensialın istifadəsinin tədricən azalmasıdır: orta hesabla, o, 80 faizdən bir qədər aşağı düşüb.

…Məşğulluğun artdığı yeganə sənaye mədənçilikdir. İstehsal sənayesində bu səviyyə də sürətlə enməkdə davam edir və 74 faizə düşüb.

…Ümumi durğunluq/tələbin azalması və əvvəllər qoyulmuş investisiyaların təsiri səbəbindən qabiliyyət məhdudiyyətləri davamlı olaraq zəifləyir, -deyə Belousov bildirir.

…Rusiya hakimiyyəti inflyasiya ilə mübarizə aparmaq üçün iqtisadiyyatın soyumasının qaçılmaz olduğunu etiraf edir, lakin onu tənəzzülə sürükləməyəcəyinə ümid edir.

…Biz kriokameradakı kimi həddindən artıq soyutmadan qaçmalıyıq.

Bunu Vladimir Putin bildirib.

…Ancaq artım yavaşladıqca, məmurlar getdikcə daha çox narahat olurlar. İqtisadi İnkişaf Naziri Maksim Reşetnikov iqtisadiyyatın həddindən artıq soyuması risklərinin artdığını qeyd edib.

…Baş nazirin müavini Dmitri Patruşev qida məhsulları və içkilərin istehsalında azalma tendensiyasını, ilk növbədə, “mövcud əsas dərəcə ilə əlaqədar dövriyyə kapitalı xərclərinin artması” ilə əlaqələndirir.

…Hər şey iqtisadiyyatın gözlənildiyindən daha çox yavaşladığını göstərir.

Bunu Promsvyazbank-ın analitikləri qeyd edirlər: “yumşaq eniş” olduqca tez həyata keçirilir, həddindən artıq soyumadan qaçmaq vacibdir.

…Vəzifə çətin olaraq qalır: əmanətlər üçün cəlbedici dərəcəsini qoruyarkən tənəzzülə doğru sürüşmənin qarşısını almaq.

Raiffeisenbank analitikləri əsaslandırdılar və onların fikrincə, belə bir tarazlığa nail olmaq tamamilə mümkündür.

Onlar birinci rübdə ÜDM-in azalmasını mövsümilik istisna olmaqla, əvvəlki rüblə müqayisədə 0,5 faiz səviyyəsində qiymətləndiriblər; Bu, 2022-ci ilin ikinci rübündən bəri ilk belə enişdir.

Onların fikrincə, texniki tənəzzül məsələsi açıq qalır: “Bu, ikinci və üçüncü rüblər üçün məlumatların dərci zamanı yarana bilər, lakin Rosstat 2025-ci il üçün məlumatlara yenidən baxdıqdan sonra bu təsir aradan qalxa bilər. Beləliklə, 2022-ci ilin böhran ilində, hazırda mövcud olan yenidən işlənmiş məlumatlara görə, texniki tənəzzül olmayıb..?

Əli Babayev