Rusiya ərzaq böhranı ilə üzləşib..?
…Bahalı kreditlər, yüksək vergilər, məhsulun azalması və idxal olunan toxumların olmaması Rusiyada üç əsas ərzaq məhsulunun istehsalının kəskin azalmasına səbəb oldu.
SİA xəbər verir ki, bu barədə “The Moscow Times” məlumat yayıb.
2025-ci ilin yanvar-aprel aylarında Rusiya Federasiyasında günəbaxan yağı istehsalı 32,3 faiz, illik müqayisədə isə günəbaxan yağı 15,5, un istehsalı isə 7,8 faiz azalıb.
Rosstat bunu ölkənin sosial-iqtisadi vəziyyəti haqqında hesabatında bildirib.
Rosstatın digər məlumatına görə, təkcə aprel ayında Rusiya bir il əvvəlki ilə müqayisədə 35 min ton az şəkər (-36,1 faiz), 108 min ton kərə yağı (-15,6 faiz) və 72 min ton az buğda və buğda-çovdar unu (-9,1 faiz) istehsal edib.
…Ümumi ərzaq istehsalı 2021-ci ildən bəri ilk dəfə azalmağa başlayıb: birinci rübün sonunda azalma 0,3, aprelin sonunda isə 0,7 faizə qədər sürətlənib.
Yerli toxumlara keçid nəticəsində zərər çəkən şəkər çuğunduru məhsulunun azalmasından sonra şəkər istehsalı da azalır.
Kənd Təsərrüfatı Bazarı Araşdırmaları İnstitutunun (İKAR) hesablamalarına görə, onların məhsuldarlığı xaricdən gətirilən məhsullardan 20-30 faiz aşağı olub.
Ötən il fermerlər 44 milyon ton şəkər çuğunduru yığıblar ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə demək olar ki, 10 faiz azdır.
…Günəbaxan yağı istehsalı azalır, çünki bu, itkilərə səbəb olur, Yağ və Yağ Birliyinin icraçı direktoru Mixail Maltsev mart ayında izah edib ki, günəbaxan məhsulunu emal edilməmiş formada ixrac üçün satmaq daha sərfəli olub, çünki neftin pərakəndə satış qiymətləri istehsalçıların xərclərini ödəmir və pərakəndə satışçılar səlahiyyətlilərin təzyiqi səbəbindən onları artırmaq riski daşımır.
Rusiyada ən azı iki günəbaxan yağı fabriki maliyyə problemlərinə görə ilin əvvəlindən artıq istehsalını dayandırıb.
…Un istehsalı da rentabelsiz olub: sənaye Mərkəzi Bankın əsas faiz dərəcəsini artırması və dövlət dəstəyinin azalmasından zərər çəkib.
Bunu IKAR-ın baş direktoru Dmitri Rılko bildirib.
…Fevral ayında Un və Taxıl Məhsulları Müəssisələri Birliyi kreditlər üzrə faiz dərəcələrinin illik 25 faizə və ondan yuxarı qalxması ilə bağlı kütləvi iflas təhlükəsi ilə bağlı Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə xəbərdarlıq edib.
İki ay sonra, aprel ayında ölkənin ən böyük un və çörək istehsalçılarından biri olan Grain Holding şirkətlər qrupu iflas astanasında idi.
Müharibə başlayandan bəri Rusiya üç ərzaq böhranı yaşayıb: 2023-cü ildə yumurtanın qiymətləri kəskin artıb, 2024-cü ildə isə kərə yağının qiyməti son 17 ildə rekord həddə çatıb.
2025-ci ildə vəziyyət kartofla təkrarlandı: may ayına qədər məhsulun zəif olması səbəbindən onların qiymət artımı illik 173 faizə çatdı və 23 illik mövcud Rosstat statistikası üçün rekordları qırdı.
…Pərakəndə satış şəbəkələri Çin və Monqolustandan almağa başlayıb və Kalininqrad vilayətinin səlahiyyətliləri kartofun bölgədən kənara ixracına qadağa qoyub.
Baş nazirin müavini Dmitri Patruşev (…bəli, həmin Patruşevin oğludur-A.B.) may ayının sonunda etiraf edib ki, hökumətin ərzaq bazarını tənzimləmək üçün tədbirləri “gecikmiş” olub.
O xatırladıb ki, hökumət ötən ilin sonunda bütün tədbirlərə başlayıb: xüsusən də mağaza rəflərini idxalla doldurmaq üçün borş dəstindən kartof, soğan, yerkökü və digər tərəvəzlərə idxal rüsumları sıfıra endirilib.
…Bütün bunlar mütləq daha əvvəl və hərtərəfli şəkildə edilməli idi.
Bunu da Patruşev deyib.
Əli Babayev
