Süni intellekt dövlətlərin nüvə sazişinə uyğunluğunu qiymətləndirməyi asanlaşdırsa da, o, həm də yaramaz dövlətlərə və qruplara daha tez, daha az düşünülmüş qərarlar qəbul etmək səlahiyyətini verə bilər…

…Beynəlxalq münaqişə ekspertləri süni intellektin təsadüfən nüvə Armageddonunu və III Dünya Müharibəsini işə sala biləcəyindən ehtiyat edirlər.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, “Daily Mail” xəbər verir ki, dünyanın aparıcı nüvə qiymətləndirmə təşkilatı olan Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutu (SIPRI) süni intellekt kimi texnologiyaların qlobal nüvə ehtiyatlarının artmasının yaratdığı riski artırdığını bildirib.

Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutu Çinin sürətlə böyüyən arsenalına – bir il ərzində 500-dən 600-ə qədər silaha – və ABŞ və Rusiya arasında silahlara nəzarət üzrə yekun müqavilənin tezliklə başa çatmasına işarə edib.

İnstitutun direktoru Den Smit xəbərdarlıq edib ki, “…gələcək silahlanma yarışının bir komponenti həm hücumda, həm də müdafiədə süni intellektdə rəqabət üstünlüyü əldə etmək və saxlamaq cəhdi olacaq. Bunun faydaları var, lakin süni intellektin ehtiyatsız tətbiqi nüvə riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər”.

Dan Smit qeyd edir ki, süni intellekt dövlətlərin nüvə sazişinə uyğunluğunu qiymətləndirməyi asanlaşdırsa da, o, həm də yaramaz dövlətlərə və qruplara daha tez, daha az düşünülmüş qərarlar qəbul etmək səlahiyyətini verə bilər.

…Yeni texnologiyalar böhran vəziyyətlərində qərar qəbul etməyi sürətləndirdiyindən, yanlış ünsiyyət və ya hətta texniki nasazlıq nəticəsində müharibə riski də var. Yeni nüvə silahı yarışının başlandığını göstərən əlamətlər var. Əvvəlki ilə müqayisədə risklərin daha müxtəlif və ciddi olacağı ehtimalı var.

Ekspertin dediklərini “Daily Mail” qeyd edir.

Nəşr xatırladır ki, hazırda 9 ölkə rəsmi olaraq nüvə silahına malikdir. Onlardan beşi – İngiltərə, Fransa, ABŞ, Rusiya və Çin Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsini imzalasa da, Hindistan və Pakistan imzalamayıb.

Şimali Koreya bunu imzaladı, lakin ilk nüvə sınağını keçirməzdən bir müddət əvvəl imzasını geri götürdü.

İsrail isə Nüvə Silahlarının Yayılmaması haqqında müqaviləsini imzalamayıb və heç vaxt açıq şəkildə nüvə silahına malik olduğunu iddia etməyib.

Amma onun 90 nüvə başlığına malik olduğu güman edilir. İsrail hazırda nüvə bombalarının istehsalı üçün lazım olan texnologiyanı inkişaf etdirməkdə ittiham olunan İranla müharibə aparır.

…ABŞ prezidenti Donald Tramp bu yaxınlarda iranlıları Tehranı boşaltmağa çağırıb və onun dediyinə görə, İran hökumətinin nüvə silahı istehsalını məhdudlaşdıran sazişi rədd etməsi ilə izah edib.

Kanadada keçirilən “Yeddilik Qrupu” sammitinə toplaşan dünya liderləri, regional rəqiblər arasında tarixin ən pis qarşıdurmasının gərginliyini azaltmağa çağırıb, İranın qeyri-sabitlik mənbəyi olduğunu və heç vaxt nüvə silahına malik olmamalı olduğunu deyib, eyni zamanda İsrailin özünü müdafiə etmək hüququnu təsdiqləyib.

Yaxın Şərqdəki vəziyyətlə bağlı sammiti erkən tərk edən Tramp, Fransa prezidenti Emmanuel Makronun ABŞ-ın atəşkəs təşəbbüsü irəli sürdüyünü söyləməsindən sonra getməsinin İsrail və İran arasında razılaşma üzərində işləməsi ilə “heç bir əlaqəsi olmadığını” deyib..?

…Səhv! Onun indi niyə Vaşinqtona getdiyim barədə heç bir fikri yoxdur, amma bunun atəşkəslə heç bir əlaqəsi yoxdur. Bundan çox, Tramp bazar ertəsi günü gec “Truth” sosial media platformasında yazıb.

Bundan əvvəl ABŞ prezidenti deyib ki, İran ABŞ-la müqavilə imzalamalı idi və sakinləri İran paytaxtını boşaltmağa çağırıb. …Sadə dillə desək, İRAN NÜVƏ SİLAHINA malik OLA BİLMƏZ(?). Mən bunu dəfələrlə demişəm! Hamı Tehranı dərhal tərk etməlidir!.

Qeyd edildiyi kimi, Tramp deyib bunu.

Əli Babayev