Britaniya hakimiyyəti Arktika buzlarının sürətlə əriməsinin dayandırılmasına yönəlmiş genişmiqyaslı təcrübə üçün 13,4 milyon dollar ayırıb.

Qabaqcıl Tədqiqatlar və İxtiralar Agentliyinin (ARIA) dəstəklədiyi layihə sualtı robotlardan istifadə etməklə Arktikada buzun qalınlığının süni şəkildə artırılmasını nəzərdə tutur.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə “The Times” yazır.

Eksperiment Kanada Arktika arxipelaqının bir hissəsi olan Viktoriya adasında baş tutacaq.

Komandaya Kembric Universitetindən Dr Sean Fitzgerald rəhbərlik edəcək.

Onun həmkarları artıq bir il əvvəl sınaq sınaqları keçirmişdilər: onlar buzdan qar örtüyünü yuyub, deşiklər açıb, dəniz suyunu səthə çıxarıblar.

Nəticədə qalınlığı 50 sm-ə çatan yeni buz təbəqəsi əmələ gəlib. İndi alimlərin vəzifəsi prosesi genişləndirmək, dəqiq məlumat toplamaq və mümkün ekoloji nəticələri qiymətləndirməkdir.

Layihə üç qış üçün nəzərdə tutulmuşdur və laboratoriya tədqiqatları, modelləşdirmə və çöl sınaqları daxildir. Müvəffəqiyyətli olarsa, elm adamları buzları qazmağa və donmuş suyun yeni təbəqələrini yaratmağa qadir olan 500.000 avtonom sualtı robotdan ibarət sistemin tətbiqini təklif edəcəklər.

Bu planın ildə 10 milyard dollara başa gələcəyi təxmin edilir. Bununla belə, fikir narahatlıq doğurur.

Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, Arktikanın “yenidən dondurulması” kimi geomühəndislik həlləri yanlış inam yarada və emissiyaları azaltmaq motivasiyasını zəiflədə bilər. Əvvəllər elm adamları Arktikada karbonun yığılmasında əsas rol oynayan ekosistemlərin torflu ərazilərində artım qeydə aldılar.

Bu, landşaftın adi sərhədlərini dəyişən bölgədə sürətli istiləşmə ilə əlaqələndirilir.

Nazlı Almuradova