Hamiləlikdə “qız qarnı” və “oğlan qarnı” barədə xalq arasında dolaşan bir çox inanclar mövcuddur. Bu inanclar əsasən qarının formasına, yuxarı və ya aşağıda olmasına, hamilə qadının istəklərinə və bədənindəki dəyişikliklərə görə körpənin cinsiyyətinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlıdır.

SİA mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb.

Xalq arasında deyilənlər:

• Qız qarnı — deyirlər ki, əgər qarın daha geniş və yayılmış formadadırsa, körpə qız olacaq.

• Oğlan qarnı — əgər qarın iti və öndədirsə, körpə oğlandır.

Həmçinin inanclara görə:

• Qız uşağı hamilə qadının gözəlliyini “oğurlayır”, dəri solur, sızanaqlar artır.

• Oğlan hamiləliyi zamanı qadın daha “gözəl qalır”.

• Qız istəyən qadın daha çox şirniyyat, oğlan istəyən qadın isə duzlu və turşu istəyir.

Tibb elmi bu iddiaların heç birini dəqiq sübut olunmuş hesab etmir. Yəni:

• Qarın formasını müəyyən edən əsas faktorlar:

• Ana əzələlərinin tonusu

• Körpənin bətndə yerləşmə forması

• Ana bədəninin quruluşu və çəkisi

• Birinci və ya ikinci hamiləlik olması

• Dərinin dəyişməsi, əvvəlkindən fərqli qidalanma istəkləri və ya görünüşdəki dəyişikliklər hormonal dəyişikliklərlə bağlıdır. Bu dəyişikliklər hər hamiləlikdə müxtəlif ola bilər və körpənin cinsiyyəti ilə bağlı deyil.

Cinsiyyət necə dəqiq müəyyən olunur?

• USM (ultrasəs müayinəsi) – adətən 16–20-ci həftələrdə körpənin cinsiyyəti ultrasəs vasitəsilə müəyyən olunur.

• Qan analizləri (NIPT və s.) – daha erkən dövrlərdə (10-cu həftədən etibarən) dəqiq nəticə verir.

“Qız qarnı”, “oğlan qarnı” kimi anlayışlar elmi əsası olmayan, lakin folklorda və nənə-məsləhətlərində yer alan inanclardır. Körpənin cinsiyyəti yalnız tibbi üsullarla dəqiq müəyyən edilə bilər. Maraqlı və şirin təxminlər kimi baxmaq olar, amma etibar etmək düzgün deyil.

Hamiləlikdə qarnın kiçik olması bir çox ana namizədi üçün narahatlıq doğura bilər. Xalq arasında bu vəziyyətə müxtəlif mənalar yüklənsə də, əslində qarının ölçüsü təkcə körpənin böyüklüyünə görə müəyyən olunmur. Gəlin bu məsələni elmi və tibbi baxımdan aydınlaşdıraq.

Qarın niyə kiçik ola bilər?

1. Ana bədən quruluşu

• Zərif bədən quruluşuna malik, uzunboylu qadınlarda qarın daha yığcam görünə bilər.

• Güclü qarın əzələləri olan qadınlarda qarın irəli çıxmaq əvəzinə daha “yığcam” formalaşır.

2. Hamiləliyin həqiqi müddəti

• Bəzən hesablanan hamiləlik həftəsi əslində real hamiləlik müddətindən irəlidə ola bilər.

• Məsələn, 20 həftə deyilsə də, əslində 18 həftə ola bilər və bu zaman qarın da gözləniləndən kiçik görünür.

3. Körpənin mövqeyi

• Döl bəzən ana bətnində daha dərin yerləşdiyindən, qarın “kiçik” görünə bilər.

• Körpənin arxaya doğru (belə) yerləşməsi də qarının qabağa çıxmamasına səbəb ola bilər.

4. Əvvəlki doğuşların sayı

• Birinci hamiləlikdə qarın gec böyüməyə başlayır. Növbəti hamiləliklərdə isə əzələlər boşaldığı üçün qarın tez böyüyə bilər.

Nə zaman narahat olmaq lazımdır?

Əgər həkim dölün çəkisinin normadan az olduğunu, dölün inkişafında geriləmə (IUGR – intrauterin inkişafın ləngiməsi) müşahidə edərsə, əmniyotik mayenin miqdarında azalma görərsə bu zaman əlavə müayinələr və nəzarət lazım ola bilər. Amma sadəcə vizual olaraq qarının kiçik olması hər zaman problem demək deyil.

Ən etibarlı qiymətləndirmə:

• USM (ultrasəs müayinəsi) ilə körpənin çəkisi, bədən ölçüləri, ürək döyüntüləri və maye miqdarı izlənir.

• Əgər bu göstəricilər normaldırsa, qarının kiçik görünməsi narahatlıq yaratmamalıdır.

Hamiləlik zamanı qarının kiçik görünməsi mütləq narahatedici hal deyil. Bu, bədən quruluşu, əzələ tonu və körpənin mövqeyi ilə əlaqəli ola bilər. Əsas meyar — dölün sağlam inkişafıdır və bunu ancaq mütəmadi həkim nəzarəti ilə qiymətləndirmək olar.

Ayşən Vəli