Siyasət

İran yenə günahlandırılır


İranın ali dini lideri Əli Xamenei ABŞ-ı İslam Respublikası ilə silahlı qarşıdurmanı davam etdirmək üçün bəhanə axtarmaqda ittiham edib. Bu bəyanat prezident Donald Trampın İranın nüvə infrastrukturuna təkrar zərbələr endirəcəyini istisna etməməsindən bir gün sonra verilib. Tramp ilk dəfə olaraq İsrail və HƏMAS arasında atəşkəs danışıqlarındakı problemlərə görə Tehranı günahlandırıb. Əli Xamneyinin çıxışı iyulun 29-da Tehranda 12 günlük müharibə zamanı həlak olan iranlı komandirlərin və alimlərin xatirəsinə həsr olunmuş tədbirdə səsləndirilib. İslam Respublikasının ali dini rəhbəri ABŞ və İsraillə genişmiqyaslı müharibənin beynəlxalq ictimaiyyətə İranın gücünü, mətanətini və qətiyyətini anlamaq imkanı verdiyinə əmin olduğunu bildirib.

“Nüvə problemi, uranın zənginləşdirilməsi məsələsi, insan haqları və bu kimi şeylər adlandırdıqları şeylər qarşıdurmanı davam etdirmək üçün sadəcə bəhanədir. Əslində onlar bizim inancımız və təlimlərimizlə razılaşmırlar”, – Xamenei çıxışında qeyd edib. Onun bəyanatı Trampın yeni təhdidlərindən bir gün sonra gəlib. Böyük Britaniyanın baş naziri Keir Starmer ilə Şotlandiyada görüşündən sonra Amerika lideri ehtiyac yaranarsa, İranın nüvə potensialını yenidən məhv edəcəyinə söz verib. “Onlar hər şeyə yenidən başlaya bilərlər”, Ağ Evin rəhbəri deyib: “Əgər etsələr, biz onu barmaqlarınızı sındıra bilməyəcəyiniz qədər tez məhv edəcəyik. Biz bunu etməyə məcbur olacağıq”.

Tramp həmçinin Tehranı İsrail və HƏMAS arasında danışıqlar prosesində gecikmələrə görə günahlandırıb. “Düşünürəm ki, iranlılar bu danışıqlara müdaxilə edib, HƏMAS-a təkan verib, onlara siqnallar verib, əmrlər veriblər. Bu da yaxşı deyil”, – ABŞ prezidenti izah edib.

Keçən həftə İsrail Qrupun son sülh təkliflərinə verdiyi cavabdan narazı qaldığı üçün HƏMAS-la danışıqların aparıldığı Qətərdən müzakirəçiləri geri çəkib. ABŞ prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Steven Witkoff da öz növbəsində HƏMAS-ın güzəştə getmək və danışıqlar aparmaq istəmədiyini qeyd edib. Haaretz-in məlumatına görə, İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahu hazırda radikal hərəkat 21 aydır davam edən silahlı qarşıdurmaya son qoymaq və 2023-cü il oktyabrın 7-də törədilən qırğın zamanı əsir götürülmüş qalan israilli girovları azad etmək üçün bir addım atmasa, Qəzzanı ilhaq etməyi düşünür.

İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü İsmail Bəqayi Trampın bəyanatlarına münasibət bildirərək qeyd edib ki, İslam Respublikasının İsrail və HƏMAS arasında danışıqlar prosesinə müdaxiləsi ilə bağlı hər hansı bəyanatlar tamamilə əsassızdır və ABŞ-ın İsrail xalqına qarşı törətdiyi cinayətlərdə iştirakına görə məsuliyyətdən yayınmaq cəhdidir: “Aralarında qadın və uşaqların da olduğu 60 min günahsız insan, son aylarda Qəzza zolağının blokadasının sərtləşdirilməsi, anklav sakinləri üçün humanitar yardımların daşınmasının dayandırılması, yardım paylama məntəqələri deyilən yerlərdə qurulan ölüm tələlərində susuzluqdan əziyyət çəkən aclıqdan əziyyət çəkən insanların öldürülməsi qəbuledilməzdir”. Öz növbəsində İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi general-leytenant Əbdülrəhim Musəvi ölkəsinin mümkün sülhlə bağlı “ABŞ və sionist rejimin söz və vədlərinə” etibar etmədiyi barədə bəyanat verib. “Biz də gələcəkdə onların hücumunu dəf etməyə tam hazırıq”, – hərbi komandir vurğulayıb. Musəvi əmin olduğunu bildirib ki, 12 günlük müharibə zamanı ABŞ və İsrail dünya ictimaiyyətinə beynəlxalq hüquqa əməl etmək niyyətində olmadıqlarını nümayiş etdiriblər. “Düşmən ciddi itkilər verdi və İranın hərbi və nüvə potensialını məhv etmək kimi öz məqsədlərinə nail olmadı və buna görə də sionist rejimini xilas etmək üçün atəşkəs istəyib”, – general qeyd edib.

Görünür, İran indi də İsrailin casus şəbəkəsini dağıtmaqla məşğuldur və bu şəbəkə öz nöqteyi-nəzərindən ölkə ərazisində hələ də fəaliyyət göstərir. Bu, bir gün əvvəl ABŞ və İsraili 12 günlük müharibə zamanı Tehranda mühacirətdə olan müxaliflərin başçılıq etdiyi marionet hökumət yaratmaq planını həyata keçirmək cəhdində ittiham edən İslam Respublikasının Kəşfiyyat Nazirliyinin şərhlərində öz əksini tapıb. Qərb analitikləri hesab edirlər ki, daxili təhlükəsizliklə bağlı narahatlıq hazırda İran rəhbərliyini daxili düşmənlərlə mübarizədən yayındırır və bu da öz növbəsində ABŞ və İsraillə qarşıdurmadan sonra ölkənin müdafiə qabiliyyətinin aşağı olması faktoruna çevrilir.

Bu və ya digər şəkildə ABŞ da ikinci müharibəyə hazır deyil. Amerikanın CNN telekanalının mənbələri Pentaqonun 12 günlük müharibə zamanı THAAD kompleksləri üçün müasir ələ keçirən raket ehtiyatının təxminən dörddə birini tükəndirdiyini, cavab hücumlarının qarşısını almağa çalışdığını bildirib. Beləliklə, bu məlumatlara görə, Amerika qoşunları 100-dən 150-yə qədər mərmi atmaqla İran istehsalı olan ballistika zərbəsini dəf edə biliblər ki, bu da CNN-in məlumatına görə, Amerika arsenalının əhəmiyyətli hissəsidir.

V.VƏLİYEV