Sanksiyalar səbəbindən yük daşımaları rekord həddə düşüb.

…Rusiya Federasiyasında yük daşımaları 2025-ci ilin əvvəlindən 7,3 faiz, təkcə iyul ayında mənfi 5,4 faiz azalıb, çünki taxıl (-35,6 faiz), metal qırıntıları (-34,6 faiz), tikinti materialları (-17 faiz) və neftin (-4,7 faiz) daşınması kəskin şəkildə azalıb.

Sənayeyə xidmət edən dəmir yolu indi çökür, çünki iqtisadiyyat sanksiyaların öhdəsindən gələ bilmir, istehsalın azalması və daxili tələbatın azalmasıdır.

SİA-nın məlumatına görə, bu barədə Rusiya Dəmir Yollarının rəsmi məlumatlarına istinadən Ukrayna prezidentinin ofisinin rəhbəri Andrey Yermak yazıb.

2025-ci ilin iyul ayında yükdaşımaların həcmi illik müqayisədə 5,4 faiz azalıb. İlin əvvəlindən isə bu göstərici artıq 7,3 faiz azalıb.

Yermakın fikrincə, bu, təkcə statistika deyil – bu, beynəlxalq sanksiyalar və müharibənin təzyiqi altında sabitliyini itirmiş Rusiya iqtisadiyyatında daha dərin struktur problemlərinin əlamətidir. Ənənəvi olaraq Rusiya Federasiyasının sənaye və ixrac potensialının əsasını təşkil edən əsas yük daşıma sahələrində vəziyyət xüsusilə kritikdir:

-taxıl: mənfi 35,6 faiz;

-qara metal qırıntıları: mənfi 34,6 faiz;

-tikinti materialları: mənfi 17 faiz;

-qara metallar, sement, koks: mənfi 14-17 faiz;

-sənaye üçün xammal: mənfi 19,4 faiz;

-neft və neft məhsulları: mənfi 4,7 faiz.

…Yalnız iki sektor – gübrələr və əlvan filizlər – ən azı müəyyən qədər artım nümayiş etdirir. Lakin bu, Rusiya Federasiyası olan irimiqyaslı və logistikadan asılı iqtisadi sistemi dəstəkləmək üçün kifayət deyil.

Başqa sözlə desək, lokomotiv sürüşür, təkərləri sıradan çıxır. Bu cür itkilərin səbəbi amillərin birləşməsidir.

Birincisi, sanksiyaların təzyiqi zəifləmir, hətta bəzən güclənir. İxrac məhdudiyyətləri, rus istehsalçıları ilə əməkdaşlıqdan imtina, texnoloji izolyasiya – bütün bunlar təkcə xarici ticarətə deyil, həm də yerli istehsala oksigeni kəsir.

İkincisi, Rusiya iqtisadiyyatı daha çox hərbi modelə batmaqdadır, burada mülki sənayenin inkişafına deyil, müdafiə kompleksinə üstünlük verilir.

Bütün bunların fonunda Rusiya hətta əvvəllər özünün strateji aktivi hesab etdiyi mövqeləri – xüsusən logistika, metallurgiya, kənd təsərrüfatı ixracını tədricən itirir.

Taxıl daşımalarının üçdə birinin iflasa uğraması təkcə daxili problem deyil, həm də onun Kremlin qurduğu geosiyasi təsirinə, o cümlədən Afrika və Asiyaya ərzaq tədarükü hesabına zərbədir.

…Yermakın fikrincə, Rusiya dəmir yolunun hazırkı vəziyyəti birbaşa onun iqtisadiyyatının vəziyyətini əks etdirir.

…Dəmir yolu iqtisadiyyatın arteriyasıdır. Rusiya Federasiyasında o, öz vəziyyətini nümayiş etdirir, – o qeyd edir.

Bu arada ABŞ Rusiya iqtisadiyyatını qlobal axınlardan daha da kəsəcək ikinci dərəcəli rüsumların tətbiqini nəzərdən keçirir.

Rusiya Federasiyası enerji resurslarının satışı sayəsində hələ də davam etsə də, bu tək sütun getdikcə daha az etibarlı görünür.

Əli Babayev