Kiçik bir Alman şəhəri Çinə meydan oxuyur..?
…Almaniyanın şərqindəki kiçik Bitterfeld şəhəri texnologiya və müdafiə sahəsində Çinin nadir torpaq elementlərindən asılılığı azaltmaq üçün Avropa İttifaqı təşəbbüsünün mərkəzinə çevrilə bilər.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə DW yazır.
2024-cü ilin may ayında ailə tərəfindən idarə olunan Alman şirkəti Heraeus köhnə elektronikadan nadir torpaq elementlərini təkrar emal etmək üçün Bitterfelddə zavod açdı. İlkin planda həcmi iki dəfə artırmaq imkanı ilə ildə 600 ton maqnit tozunun istehsalı nəzərdə tutulurdu.
Ancaq bir ildən sonra zavod pozulur.
Heraeus Remloy-un baş icraçı direktoru Devid Kristian Bender, “biz tam gücümüzdən çox uzağıq” deyib və əlavə edib ki, Avropa təkrar emal Çindən gələn təchizatlarla rəqabət edə bilməz.
Nadir torpaq metalları, xüsusilə neodimium, avtomobil sənayesi, enerji, müdafiə və yüksək texnologiya üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Onlar elektrik mühərriklərində, külək turbinlərində, tibbi avadanlıqlarda və hərbi texnikada istifadə olunur.
Avropa ağır və 85 faiz yüngül nadir torpaq elementlərinin 100 faizə qədərini, əsasən də dünya maqnitlərinin 90 faizini istehsal edən Çindən idxal edir.
Avropa İttifaqı 2030-cu ilə qədər xammalın 10 faizini hasil etməyi, 40 faizini təkrar emal etməyi və 25 faizini təkrar emal etməyi planlaşdırır, bununla da bir ölkədən asılılığı 65 faizə endirir.
Mütəxəssislər bu iddialı məqsədləri nəzərə alır və təkrar emal üçün sürətləndirilmiş investisiya və stimullara ehtiyac olduğunu vurğulayırlar.
Heraeus və digər şirkətlər mədənçilik üçün ekoloji cəhətdən təmiz bir alternativ kimi qısa təkrar emal dövrlərini təqdim edirlər.
Bununla belə, yüksək təkrar emal xərcləri və aşağı müştəri marağı iqtisadi səmərəliliyə nail olmağı çətinləşdirir.
Avropa Komissiyasının məlumatına görə, hazırda Avropa İttifaqında istehlak edilən nadir torpaq metallarının 1 faizdən az hissəsi təkrar emal olunur.
Mütəxəssislər və sənaye nümayəndələri vurğulayırlar ki, məqsədlərə nail olmaq üçün təkrar emal kvotaları, maliyyə stimulları və elektron tullantılara daha yaxşı nəzarət tələb olunacaq.
Əli Babayev
