İşğal olunmuş Krımdan Kuril adalarına qədər benzin qıtlığı…

…Müharibə Tədqiqat İnstitutu bildirir edir ki, Ukraynanın Rusiya neft emalı zavodlarına etdiyi son hücumlar bütün Rusiyada benzin qıtlığına səbəb olub – ehtimal ki, inflyasiyanın artması və Rusiyada daha da makroiqtisadi qeyri-sabitliyə səbəb olacaq.

ABŞ-ın tarifləri səbəbindən Rusiya neftinin Hindistana ixracının ehtimal olunan azalması Rusiyanın hərbi maşınını maliyyələşdirmək imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdıra bilər.

…Müharibə Tədqiqat İnstitutu ekspertləri öz yeni hesabatlarında Ukraynanın 10 neft emalı zavoduna endirdiyi son zərbələr səbəbindən Rusiyanın neft emalı gücünün ən azı 17 faizini itirdiyinə dair Reuters xəbərinə diqqət çəkirlər.

Bu, gündə təxminən 1,1 milyon barel deməkdir ki, bu da Rusiyanın cənub və Uzaq Şərqində, eləcə də Ukraynanın Rusiya tərəfindən işğal olunmuş ərazilərində benzin çatışmazlığına (xüsusilə A-95 premium) səbəb olub.

…SİA xəbər verir ki, Reuters agentliyinin məlumatına görə, Ukraynanın pilotsuz təyyarələri neftayırma zavodlarını pozduqca Rusiya xam neft ixracı planını avqust ayında gündəlik 200 min barel artırdı. İxrac planlarına yenidən baxılması qısa müddətdə Rusiyanın neft gəlirlərini artıra bilər, lakin çox güman ki, daxili iqtisadiyyata mənfi təsir göstərəcək.

Bunu Müharibə Tədqiqat İnstitutu analitikləri proqnozlaşdırırlar.

…“Wall Street Journal” avqustun 25-də yazıb ki, Rusiyanın bir sıra regionları və işğal olunmuş Krım Ukraynanın pilotsuz təyyarələrinin zərbələri nəticəsində Rusiya neftayırma zavodlarına dəyən ziyana görə yanacaqdoldurma məntəqələrində norma tətbiq edib.

Avqustun 25-də Kuril bələdiyyə dairəsinin başçısı Konstantin İstomin Kuril adalarının sakinlərinə A-92 markalı benzinin satışının dayandırıldığını elan edib.

Müharibə Tədqiqat İnstitutu xatırladır ki, Rusiya Ukraynanın son tətillərindən əvvəl də daxili benzin tələbatını ödəməyə çalışıb və 2022-ci ildən benzin ixracına vaxtaşırı qadağalar tətbiq edib, ən son isə iyulun sonu və avqustda ixracı qadağan edib.

Müharibə Tədqiqat İnstitutu vurğulayır ki, Rusiyada benzin qıtlığı Ukraynanın Rusiya neftayırma zavodlarına son zərbələri ilə daha da artıb.

Bu, bütün Rusiya ərazisində və Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərində benzinin qiymətinin kəskin artmasına səbəb oldu ki, bu da çox güman ki, istehlak xərclərinin artmasına və bütün sənaye sahələrində biznes xərclərinin artmasına səbəb olacaq.

Müharibə Araşdırma İnstitutunun proqnozlarına görə, bu artım inflyasiya gözləntilərini artıracaq, həmçinin ümumi inflyasiyanı yüksəldəcək, Rusiya iqtisadiyyatının həm birbaşa, həm də dolayı xərclərini artıracaq.

Onlar xatırladırlar ki, Rusiya Mərkəzi Bankı 2025-ci il iyulun 25-də faiz dərəcəsini azaldıb — bu, ehtimal ki, 2025-ci ilin iyununda mövsümi düzəliş edilmiş illik inflyasiya nisbətinin müvəqqəti azalmasına qarşı qabaqlayıcı cavab idi.

Bununla belə, yüksək benzin qiymətləri və aşağı faiz dərəcələri, Rusiya hərbi qulluqçularına ödənişlərin uzunmüddətli artması və müdafiə sənayesində işləmək üçün cəlb olunan işçi qüvvəsinin artması ilə birlikdə inflyasiyanın kəskin artmasına, rusların alıcılıq qabiliyyətinin zəifləməsinə, orta və uzunmüddətli perspektivdə rublun devalvasiyasına və Rusiyada gələcək makro potensialın yaradılmasına səbəb ola bilər.

…Müharibə Tədqiqat İnstitutunun fikrincə, Hindistan neft emalı zavodlarının Rusiya nefti alışlarının uzun müddət azaldılması Rusiyanın hərbi maşınını maliyyələşdirmək imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdıracaq. ISW qiymətləndirməyə davam edir ki, ikinci dərəcəli sanksiyalar Kremlin Ukraynadakı müharibəsini maliyyələşdirmək üçün vacib olan Rusiya neftindən əldə olunan gəlirləri zəiflədərək Rusiya iqtisadiyyatına daha çox təsir göstərə bilər.

Əli Babayev