Moskva əsəbiləşməyə başlayır…

…Ukraynaya qarşı qırx ay davam edən müharibədən sonra Rusiya iqtisadiyyatı təhlükəli həddə yaxınlaşır. Artım templəri yavaşlayır, qiymətlər sürətlə yüksəlir və yığılmış ehtiyatlar demək olar ki, tükənib. Hətta Kreml də artıq gizlətmir ki, hərbiləşdirmə və karbohidrogen satışına əsaslanan əvvəlki inkişaf modeli özünü tükəndirib.

SİA-nın məlumatına görə, bu barədə EL PAÍS yazır.

Bir vaxtlar Rusiyanın gücünü nümayiş etdirən Sankt-Peterburq Beynəlxalq İqtisadi Forumu bu il narahatlıqla dolu idi. İqtisadi İnkişaf naziri Maksim Reşetnikov birbaşa etiraf etdi: “Biz tənəzzül astanasındayıq”.

Mərkəzi Bankın rəhbəri Elvira Nabiullina əlavə edib ki, son illər iqtisadiyyatı dəstəkləyən resurslar praktiki olaraq tükənib.

Makroiqtisadi Təhlil Mərkəzinin ekspertləri artımın dayandığı və inflyasiyanın yüksək olaraq qaldığı nadir və təhlükəli vəziyyət olan staqflyasiya barədə xəbərdarlıq edir.

İki il yarım ərzində əsas dərəcənin ilk dəfə azaldılmasından sonra da – 21-dən 20 faizə qədər – vəziyyət kritik olaraq qalır.

…Rəsmi məlumatlara görə, illik inflyasiya 10 faizi ötsə də, müstəqil qurumlar 15 faizdən yuxarı rəqəmdən danışırlar.

Rəsmi statistika ölkədə işsizlik səviyyəsinin 2 faizdən bir qədər yuxarı olduğunu, orta əmək haqqının isə ilk dəfə olaraq 100 min rublu keçdiyini iddia etsə də, rusların real alıcılıq qabiliyyəti durmadan azalır.

Həmin dövrdə inflyasiya 24 faiz təşkil edib. Dövlət Dumasının deputatı Nikolay Arefyev birbaşa bildirib: “Hakimiyyət real inflyasiya məlumatlarını gizlədir. Düzünü desəm, biz maaşları və pensiyaları qaldırmalı olacağıq və dövlətin bunun üçün pulu yoxdur”.

2025-ci ili 0,5 faiz büdcə kəsiri ilə bağlamaq cəhdi uğursuzluqla nəticələnib.

Yeni təxmin 1,7 faiz, əvvəlki illə eynidir. Eyni zamanda, Milli Rifah Fondunda 4 trilyon rubldan az vəsait qalıb ki, bu da cari ilin büdcə kəsiri ilə təxminən eynidir. Əksər vətəndaşların maddi vəziyyəti pisləşir.

…FOM mərkəzinin məlumatına görə, hər on rusiyalıdan yalnız biri həyatlarının yaxşılaşdığına inanır, hər beş nəfərdən biri isə bunun əksini deyir. Əmək haqqının ödənilməsində gecikmələr üç dəfə artıb, vaxtı keçmiş kreditləri olan (90 gündən az) rusiyalıların sayı 8,8 milyon nəfəri keçib. İqtisadiyyatdakı problemlər təkcə rusların cibinə təsir etmir. Stolıpin İnstitutu bildirir: Birinci rübdə şirkətlərin 70 faizdə tələbat azalıb.

Əmək bazarında vakansiyalar azalıb, avtomobil satışları 25 faiz, geyim sektorunda satışlar isə 30-35 faiz azalıb. Hətta hərbi sənayeyə külli miqdarda subsidiyalar belə ümumi tənəzzülü kompensasiya etmək iqtidarında deyil.

Hərbi xərclər neft və qaz ixracı ilə yanaşı, 2022-ci ildən bəri Rusiya iqtisadiyyatının əsas hərəkətverici qüvvəsi olaraq qalır. Amma hətta bu süni artım da sönür. Rosstat və Ali İqtisadiyyat Məktəbinin məlumatına görə, son dörd ildə mülki sektor cəmi 1,9 faiz artıb. Bu çox azdır.

Kremlin idxalın əvəzlənməsi ilə bağlı ümidləri də özünü doğrultmadı. Rusiya iqtisadiyyatı getdikcə daha çox xarici tədarüklərdən, xüsusən də Çindən asılıdır. İqtisadçı Vladislav İnozemtsev hesab edir ki, sərt xərclərin azaldılmasına başlamazdan əvvəl Rusiyanın büdcə manevrinə təxminən bir il qalıb.

Sülh gəlsə, maaş məsələsi xüsusilə kəskinləşəcək: səfərbər olan əsgərlər hazırda ayda 2000 avrodan çox pul alırlar ki, bu da orta maaşdan 4 dəfə çoxdur. Dünya maliyyə zərbəsi riski altındadır.

Professor Maksim Mironov hesab edir ki, hakimiyyət ixracdan gələn valyuta gəlirləri hesabına büdcəni doldurmaq üçün problemi rublun növbəti devalvasiyası ilə həll etməyə cəhd edə bilər.

…Amma bu, əlavə inflyasiyaya gətirib çıxaracaq ki, bu da artıq əhalinin hökumətə inamını sarsıdır.

Əli Babayev