“Çia toxumu (Salvia hispanica) Mərkəzi və Cənubi Amerikada yetişən, qida dəyəri ilə zəngin olan bir superfood hesab edilir”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında həkim dietoloq Şumarə Qaracayeva deyib.

Onun sözlərinə görə, kiçik olmasına baxmayaraq, çia toxumu yüksək miqdarda lif, protein, omeqa-3 yağ turşuları, antioksidantlar və minerallar ehtiva edir:

Çia Toxumunun Faydaları

1. Həzm Sistemini Dəstəkləyir

• Çia toxumu həll olunan liflə zəngindir, bu da bağırsaq hərəkətlərini tənzimləyir, qəbizliyin qarşısını alır və sağlam bağırsaq mikrobiotasını dəstəkləyir.

• Lif tərkibi sayəsində mədədə su ilə şişir, toxluq hissini artırır və həddindən artıq yeməyin qarşısını alır.

2. Çəki İdarəsinə Kömək Edir

• Aşağı kalorili və yüksək lifli olması onu arıqlamaq istəyənlər üçün ideal edir.

• Çia toxumu su ilə şişərək həcmini 10-12 dəfə artırır, bu da aclıq hissini azaldır və kalori qəbulunu nəzarətdə saxlamağa kömək edir.

3. Ürək Sağlamlığını Dəstəkləyir

• Yüksək miqdarda omeqa-3 yağ turşuları (ALA) ehtiva edir ki, bu da pis xolesterolu (LDL) azaldır və yaxşı xolesterolu (HDL) artırır.

• Qan təzyiqini aşağı salmağa və ürək-damar xəstəliklərinin qarşısını almağa kömək edir.

4. Qan Şəkərini Tənzimləyir

• Çia toxumu qanda şəkərin sürətli yüksəlməsinin qarşısını alır, insulin həssaslığını artırır və şəkərli diabet riskini azaldır.

• Aşağı glisemik indeksli olduğu üçün şəkər xəstələri üçün uyğundur.

5. Sümük və Diş Sağlamlığını Gücləndirir

• Kalsium, maqnezium və fosforla zəngindir, bu da sümüklərin möhkəmlənməsinə və osteoporozun qarşısının alınmasına kömək edir.

• Kalsium tərkibinə görə süddən belə daha zəngindir!

6. Antioksidantlarla Hüceyrə Qorunmasını Artırır

• Çia toxumu güclü antioksidantlarla zəngindir, bu da xroniki xəstəliklərin, iltihabın və erkən qocalmanın qarşısını alır.

• Dərinin elastikliyini və saç sağlamlığını yaxşılaşdırır.

Çia Toxumunun İstifadə Qaydaları

Çia toxumu çox yönlü qida mənbəyidir və müxtəlif yeməklərdə istifadə oluna bilər.

1. Günlük Doza

• Gündə 15-30 qram (1-2 xörək qaşığı) kifayətdir.

• Başlanğıcda az miqdarda qəbul edib miqdarı tədricən artırmaq tövsiyə olunur ki, həzm sistemi uyğunlaşa bilsin.

2. Su ilə İstifadə (Detoks və Doyumluluq üçün)

1 xörək qaşığı çia toxumunu 250 ml suda 20-30 dəqiqə saxlayın.

Bu müddətdə jel konsistensiyası alacaq.

Gün ərzində ac qarına və ya yeməklər arasında içilə bilər.

Tövsiyə: Limon, bal və ya nanə yarpağı əlavə edib içmək ləzzətli və faydalı olacaq.

3. Smoothie və Şirələrə Əlavə

• Çia toxumunu şirələrə, smoothie-lərə və yoqurta əlavə edərək gün ərzində enerji səviyyənizi artırın.

• İdman edənlər üçün ideal protein və lif mənbəyidir.

4. Çia Pudding (Sağlam Şirniyyat Alternativi)

Resept:

2 xörək qaşığı çia toxumu

250 ml süd (badam, kokos və ya inək südü)

1 çay qaşığı bal və ya agave siropu

½ çay qaşığı vanil ekstraktı

Hazırlanması:

Bütün inqrediyentləri qarışdırın və soyuducuda 4-6 saat saxlayın. Üzərinə meyvə, qoz-fındıq və ya darçın əlavə edərək yeyə bilərsiniz.

5. Salat və Yeməklərə Səpmək

• Təzə salatlara, yoqurt və şorbalara xırdalanmış və ya bütöv şəkildə əlavə edilə bilər.

6. Çörək və Şirniyyat Bişirmədə

• Un və ya yumurta əvəzi kimi istifadə edilə bilər.

• Çia və su qarışdırılaraq yumurta yerinə (vəgan reseptlər üçün) istifadə oluna bilər.

Kimlər Çia Toxumundan Çəkinməlidir?

Çia toxumu qəbul edərkən aşağıdakı hallara diqqət edin:

• Həddindən artıq istifadə bağırsaq problemlərinə səbəb ola bilər (qaz, şişkinlik).

• Qan durulducu dərman qəbul edənlər diqqətli olmalıdır (çia qan dövranını sürətləndirə bilər).

• Aşağı təzyiqi olanlar çox miqdarda qəbul etməməlidir.

• Toxum allergiyası olanlar əvvəl az miqdarda yoxlamalıdır.

Nəticə

Çia toxumu superfood hesab edilir və ümumi sağlamlığı, həzm sistemini, ürək-damar sağlamlığını və çəki idarəsini dəstəkləyən mükəmməl bir qida mənbəyidir. Çia toxumunu qida rasionunuza daxil etməklə siz həm enerjinizi artıracaq, həm də bədəninizə faydalı bir töhfə verəcəksiniz”.

Ayşən Vəli